روایت دسرهای یخی در جهان؛ از نبوغ ایرانیان باستان تا یخ‌دربهشت سیسیلی

مشاهده همه ویدئو‌هاتبلیغاتتبلیغات

فالوده شیرازی تزیین شده با آلبالو، شربت و پسته

دسرهای یخی بخشی جذاب از فرهنگ غذایی کشورهای مختلف هستند. از فالوده ایرانی تا بستنی‌های ترکیه، هر کدام طعم و قصه متفاوتی برای تعریف کردن دارند.

اگر وسط گرمای کلافه‌کننده هند باشید، هیچ‌چیز مثل یک «کولفی» (kulfi) پرتقالی حالتان را جا نمی‌آورد. نام کولفی از واژه فارسی «قلفی» گرفته شده که به قالب‌های مخروطی سنتی آن اشاره دارد. قدمت این دسر به قرن شانزدهم و دوران امپراتوری مغول برمی‌گردد که آن را با پختن آرام شیر و استفاده از یخ‌های کوهستان درست می‌کردند. اگرچه تاریخ دقیق اولین دسر یخی مشخص نیست، ایرانی‌ها و چینی‌ها هزاران سال پیش از برف و یخ استفاده می‌کردند. یخی که زمانی فقط در جام پادشاهان و ثروتمندان پیدا می‌شد، حالا با پیشرفت فناوری به لذتی همگانی تبدیل شده است. (Smithsonian Mag)

فهرست مطالبکپی لینک

کاکیگوری، ژاپن

«کاکیگوری» (Kakigori)، دسر سنتی ژاپن، تپه‌ای از یخ تراشیده شده محسوب می‌شود و آن‌قدر نرم است که انگار دارید برف تازه می‌خورید. قدمت این خوراکی به بیش از هزار سال پیش برمی‌گردد و حتی در کتاب‌های باستانی دربار ژاپن هم از آن به عنوان نوعی خوراکی اشرافی یاد شده است.

کودکی در حال خوردن دسر ژاپنی کاکیگوری با طعم چای سبزعکاس: نامشخص / Getty Images

ژاپنی‌ها معمولا از آب چشمه‌های طبیعی استفاده می‌کنند تا یخ شفاف‌تر باشد و بعد آن را با شربت‌های میوه‌ای مثل آلو و خربزه یا لوبیا قرمز و شیرعسلی شیرین می‌کنند. جالب است بدانید در ابتدا یخ را با دست می‌تراشیدند؛ اما حالا دستگاه‌های برقی جایگزین شده‌اند.

کپی لینک

شیو آیس، هاوایی

«شیو آیس» (Shave Ice) هاوایی در واقع نوه‌ همان دسر ژاپنی است. در قرن نوزدهم، مهاجران ژاپنی که برای کار در مزارع نیشکر و آناناس به جزایر هاوایی رفته بودند، رسم یخ تراشیدن را هم با خود بردند.

یک کاسه شیو آیس رنگارنگ هاواییعکاس: Brandon Rosenblum / Getty Images

آن‌ها زیر آفتاب داغ مزارع، یخ را می‌تراشیدند و با آب‌میوه‌های استوایی مثل انبه و پشن‌فروت مخلوط می‌کردند. این دسر که حالا نماد هاوایی شده، معمولا در قیف‌های کاغذی بزرگ سرو می‌شود و طرفداران زیادی دارد.

کپی لینک

گرانیتا، سیسیل

«گرانیتا» (Granita) نوعی یخ‌دربهشت با بافت تردتر و کریستالی است که یادگار دوران حضور اعراب در ایتالیا محسوب می‌شود. قرن‌ها پیش، فاتحان عرب نوشیدنی «شربت» (ترکیب برف و آب‌میوه) را به جزیره سیسیل بردند و ایتالیایی‌ها با الهام از آن، گرانیتا را ساختند.

گرانیتای قهوه همراه با شیرینیعکاس: Stefano Guidi / Getty Images

مردم محلی مخلوط آب، شکر و میوه را مدام هم می‌زنند تا دانه‌های یخ جدا شود و دسر با طعم‌هایی مثل لیمو و بادام تلخ شکل بگیرد. سیسیلی‌ها آن‌قدر این دسر را دوست دارند که حتی برای صبحانه، آن را با نان شیرین می‌خورند.

کپی لینک

دوندورما، ترکیه

«دوندورما» یا بستنی سنتی ترکیه (dondurma) که احتمالا در جنوب این کشور متولد شده، به خاطر بافت سفت و کشسان‌اش معروف است. راز این کش آمدن و دیر آب شدن، در استفاده از سه ماده بومی، شامل آرد ثعلب، صمغ گیاهی (سقز) و شیر بز است.

فروشنده ترکیه‌ای در حال سرو بستنی سنتی دوندورما عکاس: Stephanie Breijo / Los Angeles Times

ترکیبات گیاهی دوندورما باعث می‌شود بستنی آن‌قدر کش بیاید که فروشندگان خیابانی بتوانند با آن تردستی کنند و سر‌به‌سر مشتری بگذارند! این بستنی که مثل تافی جویده می‌شود، در طعم‌های ساده، پسته‌ای و توت‌فرنگی، بسیار محبوب است.

کپی لینک

فالوده، ایران

فالوده ایرانی را به‌عنوان یکی از نخستین دسرهای یخی تاریخ می‌دانند. رشته‌هایی نشاسته‌ای که زیر دندان می‌آیند، لطف فالوده ایرانی را چند برابر می‌کنند. این رشته‌ها در شربتی نیمه‌منجمد از شکر، عطر گلاب و چاشنی آب‌لیمو غوطه‌ورند و حسابی خنک می‌شوند. اغلب هم با آلبالو یا شربت آلبالو سرو می‌شود تا آن تضاد رنگی زیبا و طعم ملس بی‌نظیر را بسازد.

فالوده سنتی ایرانی سرو شده با لیموی تازه و نعناعکاس: نامشخص / Wikipedia

داستان فالوده به هوش ایرانیان باستان برمی‌گردد؛ کسانی که حتی قبل از فالوده، برف را از کوه می‌آوردند و با شیره انگور نوش‌جان می‌کردند. اجداد ایرانیان حدود ۴۰۰ سال پیش از میلاد، با ساخت شاهکارهای مهندسی به نام «یخچال» (گنبدهای عظیم خشتی)، یخ را در دل کویر و در تمام طول سال نگه می‌داشتند و همین نبوغ بود که راه را برای خلق فالوده باز کرد. اگرچه این دسر در وجب‌به‌وجب خاک ایران پیدا می‌شود، فالوده در شیراز، پایتخت فرهنگی کشور، شهرت و محبوبیت دیگری دارد.

کپی لینک

پنیر یخ‌زده، پرو

با اینکه نام دسر مشهور پرویی «کِسو اِلادو» یا «پنیر یخ‌زده» (queso helado) است، هیچ خبری از پنیر در آن نیست! داستان از این قرار است که وقتی اسپانیایی‌ها گاو را به پرو بردند، راهبه‌های محلی با ترکیب سه نوع شیر (کامل، تغلیظ‌ شده و عسلی) و ادویه‌هایی مثل دارچین و نارگیل این دسر را اختراع کردند. آن‌ها دسر را منجمد می‌کردند و چون بافت سفید و فشرده‌اش شبیه پنیر بود، این اسم رویش ماند. امروزه این بستنی مکعبی‌شکل، پای ثابت خیابان‌ها و رستوران‌های پرو است.

زنان پرویی با لباس سنتی در حال تهیه دسر پنیر یخ‌زدهعکاس: Raul Garcia Pereira / Getty Images

به نظر شما دسرهای یادشده در این مقاله، به پای فالوده شیرازی می‌رسند؟ اگر تجربه خوردن هر کدام از این دسرها را دارید، حتما نظر خود را با ما و دیگر خوانندگان کجارو در میان بگذارید.

منبع عکس کاور: The Spruce Eats | عکاس: Bahareh Niati

بستنی های عجیب که باور نمی‌کنید وجود داشته باشندمطالعه '1106 مهر 02بستنی لارو حشره؛ منبع: psuvanguard؛ عکاس: نامشخصمخترع بستنی کیست؟مطالعه '916 آبان 02تاریخ بستنی؛ منبع عکس: The Daily Meal، عکاس: نامشخصمقاله رو دوست داشتی؟لایکنظرت چیه؟ارسال نظربوکمارکاشتراک‌گذاری

  • نیلوفر انساندنبال کردن

لینک منبع

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

اسکرول به بالا