رازهای ناگفته پاسارگاد؛ از علت نام تا یافتههای جدید اقامتگاه واقعی کوروش
مشاهده همه ویدئوهاتبلیغاتتبلیغاتدر بزرگداشت کوروش بزرگ، درباره ساخت پاسارگاد، نقش کوروش در هویت ملی و تفاوت دیدگاههای هخامنشی و ساسانی در مدیریت قدرت نکاتی مطرح شد.همایش «کوروش بزرگ در پرتو پژوهشهای نوین» به مناسبت روز بزرگداشت کوروش بزرگ در سالن خلیج فارس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با حضور پژوهشگران و علاقمندان برگزار شد. در این نشست «کوروش محمدخانی» باستان شناس و «علیرضا حسنزاده» انسان شناس به سخنرانی پرداختند.
محمدخانی با اشاره به سختگیریهای پیش و پس از کرونا در روز بزرگداشت کوروش توضیحاتی را ارائه کرد و درباره چگونگی ایجاد پاسارگاد، بیان میکند:
از اواسط دهه ۹۰ سختگیریها برای حضور در پاسارگاد در روز بزرگداشت کوروش بیشتر و بیشتر شد، تا جایی که حتی اهالی مرودشت هم باید کارت تردد از مقامات امنیتی میگرفتند؛ از سال ۱۳۹۸ هم گردهمایی برای بزرگداشت کوروش ممنوع شده است. متاسفانه از زمان شیوع کرونا، فعالیتهای ما در پاسارگاد تعطیل شد و فعلا تحقیقات جدیدی صورت نمیگیرد. باید دید در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. با این حال، هنوز پرسشهای مهمی درباره پاسارگاد وجود دارد؛ از جمله اینکه چرا و چگونه این مکان ساخته شد، نام «پاسارگاد» از کجا آمده و اینکه آیا این محوطه در نهایت کامل شده یا نه. امروز سعی میکنیم دانستههایی را که تاکنون به دست آوردهایم مرور کنیم.کپی لینکنام پاسارگاد از کجا آمده است؟این باستانشناس با تاکید بر اینکه درباره نام گذاری دشت پاسارگاد دیدگاههای مختلفی وجود دارد، عنوان میکند:
برخی مانند نویسندگان بیزانسی، این نام را به معنای «لشکرگاه پارسیان» دانستهاند. «ویلیام اوزلی» در سفرنامه خود، آن را «نشستگاه پارسیان» معنی کرده و جرج رابینسون آن را «دژ پارسیان» ترجمه کرده است؛ اما دکتر شهبازی، در کتاب کوروش بزرگ، با بررسی این نظریات و منابع باستانی، نتیجه گرفته است که پاسارگاد نام یکی از شش عشیره پارسی بوده است که در زمان نبرد کوروش با آستیاگ به او کمک کردند؛ بنابراین کوروش، برای قدردانی از یاری آنان، نام این سرزمین را پاسارگاد گذاشته است. ما هم معتقد هستیم کوروش نام سرزمین پاسارگاد را از همین سرزمین گرفته است.محمدخانی در خصوص اطلاعاتی که درباره پاسارگاد میدانیم، میگوید:
گستره اصلی شهر حدود ۳ کیلومتر در ۲ کیلومتر بوده و در مجموع حدود ۳۰۰ هکتار وسعت داشته است. از این مقدار، ۱۶۸ هکتار توسط سازمان میراث فرهنگی به عنوان حریم حفاظتی تعیین شده است. امروزه در این محدوده، ۱۱ اثر معماری بر سطح زمین قابل مشاهده است. از پاییندست محوطه، یعنی آرامگاه کوروش تا بخشهای بالاتر مجموعهای از بناها وجود دارد.او با طرح پرسشی مبنی بر اینکه کاربری دقیق بناها در پاسارگاد، چه بوده است؟ توضیح میدهد:
ما معمولا براساس آنچه «هرتسفلد» گفته از واژه «کاخ» استفاده میکنیم؛ اما این اصطلاح دقیق نیست و از روی عادت این واژه تکرار شده است. در این محوطه بناهایی مانند کاخ اختصاصی (اصطلاحی که محل بحث است)، کاخ دروازه (بنای R) پاویونهای A و B، برج سنگی یا «زندان سلیمان»، تل تخت (سکوی خشتی بزرگ در شمال محوطه)، پل و آبگیر سلطنتی در بخش شمال شرقی کاخ P، همگی کاربریهایی دارند که هنوز با قطعیت مشخص نشدند. یکی از مهمترین شواهد در پاسارگاد، کتیبههای سهزبانه (فارسی باستان، ایلامی و بابلی) است که مضمون مشترکی دارند؛ برای مثال روی جرز کاخ اختصاصی (بنای P) یکی از این کتیبهها «من هستم کوروش، شاه هخامنشی» دیده میشود.تیم کجاروقدیمیترین نقاشی و عکس از مقبره کوروش کبیر؛ پاسارگاد به روایت تاریخمطالعه '2کپی لینکنقش داریوش در تکمیل سازههای ناتمام کوروشمحمدخانی با طرح این پرسش که آیا پاسارگاد در طول عمر کوروش به پایان رسیده است یا خیر؟ ادامه میدهد:
به احتمال زیاد پاسارگاد در طول حیات کوروش به پایان نرسیده بلکه در زمان داریوش ساخته شده است. چون فارسی باستان هم به دستور داریوش بزرگ اختراع شد. بنابراین احتمال میرود برخی از کتیبهها به دلیل مشروعیت بخشیدن داریوش به خودش، این کتیبهها را در پاسارگاد ساخته است. شاید بخشهایی از بناها در پاسارگاد در زمان کوروش به پایان نرسیده و در دوره داریوش تکمیل شده باشند. یکی از دلایل این فرضیه، شباهت نقشبرجستهها در پاسارگاد به نمونههای تختجمشید آن است؛ اما بر روی لباس این نقش برجسته همان من هستم کوروش یک هخامنشی نقل شده است.این باستانشناس با بیان اینکه در پاسارگاد همچنین شواهدی از باغهای سلطنتی بهدست آمده است، توضیح میدهد:
باغی که در منابع یونانی نیز به آن اشاره شده و امروز به عنوان نمونهی اولیه باغ ایرانی شناخته میشود. تحقیقات باستانگیاهشناسی در سالهای اخیر امکان شناسایی گونههای گیاهی و تلاش برای احیای بخشهایی از این باغ را البته نه در محوطه بلکه در جای دیگری، فراهم کرده است. دربارهی آرامگاه کوروش نیز نظریات مختلفی مطرح شده بود؛ از جمله اینکه پیکر کوروش و همسر او در فضایی زیر سقف قرار داشته؛ اما با بررسیهای سازه مشخص میشود که حفرههای سقف برای کاهش وزن بوده است. منابع یونانی هم توضیح دادند که آرامگاه دارای تابوت طلایی بوده که توسط اسکندر ضبط شده است.او با بیان در مورد کاربری بناها امر که شاه و همراهان هنگام حضور در پاسارگاد در چادرهای سلطنتی اقامت میکردهاند، میافزاید:
شواهد سکونت دائمی در این بناها کم است؛ بر اساس منابع تاریخی، احتمالا کوروش هر هفت سال یکبار به پاسارگاد سر میزده و در طول حکومت خود فقط چهار بار به آنجا رفته است.کپی لینکچندصدایی ایرانی: از کوروش تا حافظ، میراث مدارا و پذیرش تفاوتدکتر علیرضا حسنزاده در ابتدای بحث خود مفهوم «هتروگلیسیای» را برای توصیف شخصیت و عملکرد کوروش مطرح میکند و میافزاید:
هتروگلیسیای به معنای چندصدایی به زبان ساده یعنی فرهنگی یا گفتمانی که «تفاوت صداها» را بپذیرد؛ یعنی مدارا با دگراندیشان. در مقابل این نگاه «مونوگلیسیا» یا «تکصدایی» قر..






